تأملي در انتخابات رياست جمهوري خرداد 92؛

باطل السّحر

حسن علي اكبري رناني

مقدمه؛ رویداد بسیار مهم یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری برای نظام مقدّس جمهوری اسلامی ایران و نتیجه آن از جایگاه و اهمیت ویژه­ای برخوردار است. نظام اسلامی که با رویکرد مردم سالاری دینی در عصر معاصر، همه نظام­های سیاسی شرق و غرب را به چالش کشیده است در کانون توجه نظریه پردازان وحکومت­ها و همچنین مردم دنیا بوده و آنچه بر او می­گذرد به طور طبیعی بر مسائل و نگرش­های داخلی و جهانی تأثیرگذار است. لذا پرداختن به آن و تبیین ابعاد چرائی و چگونگی رویدادهای مرتبط با حکومت نوپای دینی نه فقط روشنگر راه مردم کشور عزیزمان ایران اسلامی بلکه الهام بخش و الگوئی برای مردم منطقه و جهان در فضای تحولات کنونی دنیاست.

از این رو در چهار محور، نکاتی در این زمینه یادآور می­ شود:

۱- محور ضرورت پرداختن به موضوع

۲- تحلیل چرائی نتیجه انتخابات

۳- ارزیابی متن و آثار انتخابات

۴- وظایف و تکالیف عمومی پس از انتخابات.

۱- ضرورت تبیین:

مسائل انقلاب اسلامی و مسیر تحولات آن و ماهیت گفتمان امام(ره) و رهبری و حوادث و نقاط عطف تاریخ ساز، پیوسته نیاز به تبیین و تحلیل دارد. اگر این تبیین ازسوی اندیشمندان انقلابی ومسلمان صورت نپذیرد و یا از اتقان لازم برخوردار نباشد، دغدغه ارائه تحلیل­ های غلط و انحرافی و مصادره و یا سوء استفاده از این­گونه حوادث وجود دارد. از این رو ضرورت­ هائی همچون:

–      ضرورت نظریه پردازی از روند تحولات انقلاب اسلامی

–      ضرورت ترسیم نقش و جایگاه حوادث در نظریه انقلاب اسلامی

–   ضرورت تقریب و ایجاد دیدگاه مشترک و جلوگیری از شکل­گیری آشفتگی و شکاف­های عمیق در جریانات فکری خودی

–      ضرورت تفسیر صحیح حوادث و واقع­نمائی از آنها برای نیروهای انقلاب وجلوگیری از قلب واقعیات

–      ضرورت پیشگیری از انحرافات در برداشت­ها و ارائه تفاسیر غلط

–      ضرورت توجیه بدنه عظیم نیروهای متدیّن و انقلابی جامعه

–      ضرورت پاسخ­گوئی به شبهات و سؤالات شکل­گرفته در متن حوادث

و مانند آن پرداختن به موضوع و تبیین آن از زوایا و ابعاد مختلف را الزامی می­نماید.

۲- چرائی پدیده:

در مورد روند انتخابات به­ خصوص نتیجه آن تحلیل­ های گوناگونی وجود دارد و به­ طور طبیعی بر اساس اطلاعات و آگاهی ­ها از صحنه و همچنین مبانی فکری و سیاسی تفسیر چرائی، این نتیجه متفاوت خواهد بود. واقعیت آن است که مجموعه عوامل گوناگون دست به دست هم داده و چنین سرنوشتی را برای انتخابات رقم زده است.

به نظر نگارنده اصلی ترین عوامل عبارتند از:

الف- عملکرد دولت دهم:

مجموعه عملکرد دولت دهم به­ خصوص در ۲ سال آخر، جامعه را به پذیرفتن یک تغییر اساسی در کشور متقاعد نمود. رفتار و آثار اقتصادی دولت، گرانی­ها، تورم، نوعی رهائی بازار توسط دولت، سؤالات و ابهامات بدون پاسخ و سهل ­انگاری ها و ترک مسؤلیت ­هائی که در این زمینه انجام گرفت از یک سو و از سوی دیگر تمایل شدید دولت به ادامه حضور در قدرت و تأکید بی­ منطق بر یک نامزد خاص بدون آنکه بتواند در مسیر قانونی صلاحیت حضور خود را احراز نماید و بروز رفتارهای سیاسی و کاملاً معنادار از طرف شخص رئیس جمهور نوعی پس­زدگی و انفعال ناخرسندانه مردم را به دنبال داشت.

از سوی دیگر انطباق ماهیت خواسته­ های دولتمردان و تأکید بر مکتب ایرانی و تغلیظ ملی­ گرائی و تشابه در برخی دیدگاه­ های سیاسی در امور داخلی و خارجی، در عمل جهت­ گیری دولت و جریان طرفدار نامزد منتخب را یکسان جلوه داد و زمینه را برای همراهی خود دولت با توجه به ناکامی در رسیدن به یک گزینه مستقل با منتخب مردم فراهم کرد.

ب- عملکرد تبلیغاتی رقبا و آسیب جدی اصولگرائی در عمل:

آسیب شناسی عملکرد انتخاباتی هر یک از نامزدها و ترکیب این آسیب­ها شرایط را به سمت نتیجه به دست آمده سوق داد.

–      سیاه­ نمائی و منفی بافی­ها

–      بد اخلاقی­ ها و خلاف مروّت­ ها

–      نزاع ­ها و تعارض­ ها

–      خلف وعده­ ها و تکذیب و تأئیدها

–      عدم رعایت منافع و مصالح ملی

–      عدم پای­بندی به شئونات انقلابی

–      فقدان برنامه­ های روشن و امید بخش در حوزه­ های گوناگون

–   و سرانجام عدم توفیق یک نامزد از جریان اصولگرائی در جلب اعتماد مردم برای تأمین آینده و مسائلی از این دست عملاً جریان­های اصول­گرا یا متمایل به آنها را دچار غفلت استراتژیک نمود و صحنه رقابت و بازی را بین خودشان تعریف کرده و با تمام توان همدیگر را از چشم مردم انداختند در حالیکه خواسته یاناخواسته صحنه واقعی رقابت بین آنها و جریان مخالف آنها شکل گرفته بود.

اشتباهات متعدد و آشکار و خطاهای تاکتیکی مختلف هر یک از نامزدها نیز مزید بر علت گردید.

ج- سایر عوامل:

عواملی همچون بهره ­برداری ­های خوب و استفاده مناسب از فرصت­های تبلیغاتی به ­خصوص در مناظره ­ها توسط منتخب مردم وطرفداران ایشان، بهره­ گیری از مسائل فنی رسانه­ ها و شبکه­ های اجتماعی، فضاسازی­ های تبلیغی و منطبق بر پیشینه ذهنی مردم و استفاده از تکنیک­ های عملیات روانی و جلب حمایت برخی شخصیت­ها و مواردی شبیه به آن هرکدام سهمی از تأثیر را در نتیجه انتخابات به همراه داشت.

۳- ارزیابی:

داوری در مورد اینکه نتیجه انتخابات خوب بود یا بد؟ زشت بود یا زیبا؟ حق بود یا باطل؟ از این جهت مهم است که در کنار غفلت، غرور، بی ­توجهی به اصول وارزشها و قدرت طلبی و خود بزرگ­ بینی­ های صورت بسته در جریان انتخابات، و از همه مهم­تر حاکمیت حکمت الهی و شمول عنایت او که مسئلت رهبری ومردم بودو امدادهای غیبی که پیوسته شامل حال این انقلاب و نظام بوده است را آشکار می­ سازد.

در این مقال و تنها بصورت گذرا وبا اشاره ، تنها برخی از این دستاوردها و پیامدهای مثبت، یادآوری می­گردد.

–   تحقق خواسته رهبر معظّم انقلاب مبنی بر شکل­گیری یک حماسه سیاسی در عرصه انتخابات (حاکمیت فضای حماسی بر انتخابات)

–      تحقق مشارکت حداکثری

–      بروز اقتدار نظام در افکار عمومی داخلی و خارجی

–      تجّلی عدالت نظام برای همگان از موافقین و مخالفین

–      ثبوت قانون مداری نظام و اراده قاطع نظام در اجرای قانون و پذیرش آن از طرف همه

–      ایجاد آبرو و عزت و سربلندی نظام با اجرای بی­مسئله و آبرومندانه انتخابات

–      شکل­ گیری آرام ترین و مطمئن ترین و کم هزینه ترین انتخابات

–    سلامت کامل انتخابات (پیش و در هنگام برگزاری و پس از آن، عدم گزارش تخلف، درگیری، سوء استفاده توسط نامزدها وطرفداران آنها به شهادت دستگاههای ناظر ومجری مثل وزارت کشور، نیروی انتظامی و شورای نگهبان) توجه به این نکته لازم است که همزمانی انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات شوراها که به طور طبیعی و سنتی به دلیل مسائل محلی و منطقه­ای همیشه دارای مشکلاتی است و پیشینه فتنه ۸۸ و رویه انتخابات در کشورهای منطقه همیشه همراه با نزاع، خونریزی، تشنج و … می­باشد.

–      ارائه الگوی بدون عیب و نقض و طراز جمهوری اسلامی از یک انتخابات آزاد و مردمی

–      تجربه موفق انتقال و جابه­ جائی قدرت بدون هیچ آسیب

–      الهام ­بخشی این انتخابات برای کشورهای منطقه

–      اثبات سلامتی انتخابات­های گذشته نظام

–      اثبات و افشای دروغ مدعیان خارجی و داخلی و رسوائی آنان نسبت به پیش­گوئی­ ها و اتهام­ ها

–      تعمیق و تجدید پیوند حاکمیت اسلامی با مردم

–      ترمیم سرمایه اجتماعی کشور و جبران خسارت ناشی از فتنه فتنه­ گرائی

–   پیشگیری از خسارت­های طبیعی و محتمل (اگر نتیجه انتخابات هر گزینه دیگری بود باور آن به سهولت و بدون خسارت نبود)

–   ظهور معرفت، مدنیّت، شعور و آگاهی بدنه حزب اللهی کشور و رفتار کریمانه و اسلامی آنها دربرخوردبا نتیجه انتخابات

–      سکونت و آرامش الهی و غیر قابل انتظار پس از انتخابات

–      بازشدن راه برای مشارکت همه سلایق و گروه­ ها برای حل مسائل و مشکلات نظام

–      تأئید اجمالی نقاط مثبت و جهت­ گیری­ های اصلی دولت­ های گذشته توسط منتخب مردم

–   ویژگی­ های شخصی و شعارها و دیدگاه­های منتخب مردم (ثبات، وجهه بین المللی، روابط و تعامل خوب با سایر قوا، برخورداری از پشتیبانی جریانات دلخور و …)

–      تجدید قوا و روحیه برای دولت و مردم و بازشدن فضای جدید برای تحرّک و فعالیت اقتصادی در کشور

۴- وظائف و تکالیف:

در شرایط کنونی همه ما و ویژه علاقمندان و دلبستگان به نظام و انقلاب اسلامی وظایف و مسؤلیت­ های مهمی را متوجه خود می­ دانیم. آنچه از آثار و دستاوردهای مثبت این انتخابات فراهم آمده بایستی پاس داشته شود و تکلیف همه ماست که این حکمت الهی را قدر دان باشیم و آنچه که تقریباً اصلح برای شرایط کنونی کشور است را به معنی واقعی خیر و صلاح خود ونتیجه دعاهای مخلصانه امت مسلمان بدانیم و با امید به آینده، خردمندانه از این فرصت پدیدار شده در جهت اهداف نظام استفاده کنیم.جنبه های ناپسندی نیز برای ما اگر وجود دارد ،تلاش کنیم تابه فرصت برای نظام تبدیل شان نمائیم.

به نظر می­ رسد وظایف همه ما در محورهای زیر باشد:

۱-   فهم درست و تفسیر صحیح از انتخابات و نتیجه آن

۲-   شناخت و درک صحیح از شرایط و محیط داخل و خارج و مسؤلیت­ های ناشی از آن

۳-   رعایت منافع و مصالح انقلاب و نظام و تلاش در جهت تحقق آن

۴-   توسعه و تأکید بر گفتمان انقلاب اسلامی و مؤلفه­های اصلی آن

۵-   توجیه متدیّنان و بدنه جریان اصولگرائی در کشور

۶-    کمک به رفع بدبینی ­ها و سوءظن­ ها در مردم

۷-   آسیب شناسی گذشته خود و برنامه­ ریزی برای رفع اشکالات

۸-   کمک به دولت جدید و حمایت از برنامه­ های همسو با انقلاب و نظام بر اساس اصل النصیحه لائمه المسلمین

۹-   تقویت روحیه امید و اطمینان به روندهای نظام در مردم

۱۰-   تقویت مفاهیم ارزشی دولت تدبیر و امید همچون اعتدال و پرهیز از افراط­گرائی

۱۱-   پیگیری آرمان­ ها و ارزش­ های انقلاب اسلامی در گفتمان امام(ره) و رهبری و مطالبات بر حق مردم

۱۲-  توجه بیش از پیش و درک همراه با بصیرت مطالبات رهبر معظّم انقلاب و التزام وپایبندی به مطالبات معظم ­له از مردم و دولت

حسن علی اکبری رنانی

                       28/3/92
 

مرجع: مشرق